Saturday 6 October 2007

Για τα γεγονότα στη Βιρμανία


Η γενναία εξέγερση του λαού της Βιρμανίας ενάντια στη στρατιωτική δικτατορία που του έχει επιβληθεί εδώ και 45 χρόνια, σχεδόν αμέσως μετά την απελευθέρωση της χώρας από τους Βρετανούς, δεν μπορεί παρά να προκαλεί τον θαυμασμό και την αλληλεγγύη κάθε δημοκρατικού αλλά και στοιχειωδώς φιλελεύθερου ανθρώπου. Δεδομένου ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι περισσότερο, αρκούμαστε, ως ομάδα, να εκφράσουμε την ηθική μας στήριξη στο κίνημα των βιρμανών συνανθρώπων μας, καθώς πιστεύουμε ότι, ακόμη κι αν αγωνίζονται απλώς για την ανατροπή της δικτατορίας και την εγκαθίδρυση ενός φιλελεύθερου ολιγαρχικού καθεστώτος, ο αγώνας τους αποτελεί, υπό τις δεδομένες τουλάχιστον συνθήκες, ένα βήμα προς τη γνήσια και πραγματική δημοκρατία που εμείς υποστηρίζουμε. Κι αυτό βέβαια όχι εξαιτίας της ύπαρξης κάποιας νομοτέλειας που λέει ότι βήμα βήμα, σωρευτικά και μέσω μερικών και σταδιακών αλλαγών, θα φτάσουμε κάποτε στην απόλυτη και πλήρη δημοκρατία, αλλά για τον απλούστατο λόγο ότι μέσα σ’ ένα φιλελεύθερο καθεστώς, όπου τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα είναι κατά κανόνα σεβαστά, είναι πολύ πιο εύκολη η διεξαγωγή της επαναστατικής και πολιτικής δράσης απ’ ότι μέσα σε μια δικτατορία ή μέσα σ’ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς.


Εξάλλου η εξέγερση στη Βιρμανία μας επιτρέπει να δούμε και κάτι άλλο, εξίσου σημαντικό. Πρόκειται για την τακτική της μη βίας που ακολουθούν οι εξεγερμένοι, κατά πάσα πιθανότητα επηρεασμένοι σε έναν βαθμό από τη σχετική βουδιστική διδασκαλία. Ασχέτως όμως, εν προκειμένω, των λόγων για τους οποίους επιλέγουν μια τέτοια πολιτική, αυτή τους η απόφαση –και φυσικά τα αποτελέσματα που έχει φέρει- συνιστά μια απόδειξη αυτών που κι εμείς υποστηρίζουμε[1] σχετικά με τον απολύτως ασυμβίβαστο με τη δημοκρατική πολιτική χαρακτήρα της βίας. Αν θέλουμε μάλιστα να είμαστε ακριβείς, πρέπει να πούμε ότι η βία δεν είναι απλώς ασυμβίβαστη με τη δημοκρατική και αυτόνομη πολιτική, αλλά, στην πραγματικότητα, συνιστά το επακριβές της αντίθετο. Η βία βρίσκεται στη ρίζα κάθε ολιγαρχικής πολιτικής, καθώς ενσαρκώνεται στην ίδια την ιεραρχική δομή, ως σχέση επιβολής μεταξύ κυριάρχων και κυριαρχούμενων. Ως εκ τούτου, η δημοκρατία, πολεμώντας όλες τις μορφές της ολιγαρχίας –από τον ολοκληρωτισμό και τη δικτατορία μέχρι τις φιλελεύθερες ολιγαρχίες-, πολεμά και την ίδια τη βία ως τρόπο επίλυσης των προβλημάτων και ως τρόπο κοινωνικής οργάνωσης και συμπεριφοράς. Η δημοκρατία θεμελιώνεται στην εγκαθίδρυση μιας μοιρασμένης μεταξύ του συνόλου των ατόμων εξουσίας, της οποίας οι αποφάσεις, προϊόν συλλογικής συζήτησης και διαβούλευσης, γίνονται αποδεκτές όχι λόγω της επιβολής ή της βίας, αλλά χάρις στην πίστη των ανθρώπων ότι οι νόμοι είναι δικό τους δημιούργημα, που μπορεί κάθε στιγμή ν’ αλλάξει και να βελτιωθεί, κι όχι ένα κατασκεύασμα επιβεβλημένο άνωθεν[2]. Η βία, ως μορφή επιβολής, είναι αντίθετη προς την εξουσία, καθώς η εξουσία, ως πρωτοθεσμός της κοινωνίας, συνιστά τη ρητή απόφαση σχετικά με το τί είναι νόμιμο και τι όχι[3]: η εξουσία είναι προϊόν διαλόγου, ενώ η βία είναι μορφή επιβολής και κυριαρχίας.


Αυτό φυσικά ισχύει ακόμη και κατά τις επαναστατικές περιόδους, κατά τις οποίες οι υπερασπιστές της κατεστημένης τάξης αγωνίζονται με όλα τα μέσα για να καταπνίξουν το κίνημα. Αν εξαιρέσουμε την αμυντική βία στην οποία ίσως αναγκαστούν να προσφύγουν οι άνθρωποι προκειμένου να προστατευθούν από την αντεπίθεση του καθεστώτος[4], το σημαντικό σε μια επανάσταση, αυτό που την κάνει να είναι επανάσταση, μια προσπάθεια δηλαδή συνειδητής αλλαγής του υπάρχοντος κοινωνικού καθεστώτος, κι όχι απλώς ένα ξέσπασμα ταραχών και βίας, είναι η προσπάθεια δημιουργίας νέων και δημοκρατικών θεσμών και οργάνων εξουσίας. Η κατάρρευση του παλαιού καθεστώτος δεν έρχεται διά της «υλικής» του ανατροπής, όπως μας λένε οι παραδοσιακές ιδεολογίες, αλλά μέσω της άρνησης των ανθρώπων να συνεχίζουν να κάνουν τους θεσμούς και τις δομές του να λειτουργούν, θεσμίζοντας τους δικούς τους, δημοκρατικούς θεσμούς. Ουσία της επανάστασης είναι η δημιουργία, όχι η βία: η δημιουργία των Townhall Meetings και της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας της Αμερικανικής Επανάστασης, η Διακήρυξη των δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη και οι Τομείς του Παρισιού στη Γαλλική Επανάσταση, η Κομμούνα το 1871, τα Σοβιέτ στη Ρωσία το 1905 και το 1917, οι εργοστασιακές επιτροπές στην Ισπανική Επανάσταση, τα εργατικά συμβούλια της Ουγγρικής Επανάστασης και ούτω καθεξής. Ακόμη και το καθεαυτό καταστροφικό κομμάτι της επανάστασης, η καταστροφή δηλαδή των παραδοσιακών θεσμών και των σημασιών/αξιών που τους υποβαστάζουν και ενσαρκώνονται σ’ αυτούς, εμπεριέχεται στο πρόταγμα της αντικατάστασής τους, μέσω της απελευθέρωσης της καταπιεσμένης δημιουργικότητας των ανθρώπων.


Όλα αυτά βέβαια συγκαλύπτονται απ’ τις παραδοσιακές επαναστατικές θεωρίες (μαρξισμός και αναρχισμός), καθώς, αδυνατώντας να σπάσουν τα παραδοσιακά σχήματα υπό τα οποία νοήθηκε μέχρι τώρα η πολιτική πράξη, ταυτίζουν κι αυτές τη δύναμη με τη βία. Ξεχνούν ότι η δύναμη των ανθρώπων προέρχεται από τη θέσμιση δημοκρατικών θεσμών και τη συμμετοχή της κοινωνίας σε αυτούς και όχι απ’ τη χρήση της βίας η οποία αντιθέτως καταστρέφει τη δύναμη[5]. Η περίφημη φράση του Προέδρου Μάο -του οποίου οι διάδοχοι είναι σύμμαχοι της βιρμανικής Χούντας- σύμφωνα με την οποία «ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα» δεν είναι τίποτε άλλο παρά η έκφραση της βασικής ιδέας κάθε ολιγαρχικού συστήματος αντίληψης της πολιτικής και της κοινωνίας. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι η δημιουργία θεσμών που θα επιτρέπουν σε όλους τους ανθρώπους να συμμετέχουν στην άσκηση και τη διαμόρφωση της εξουσίας, αλλά ο πόλεμος μεταξύ των γραφειοκρατικών ομάδων για το ποια θα έχει την κυριαρχία επί της κοινωνίας: διώξαμε τον αυτοκράτορα ή τον τσάρο για να φέρουμε το Μάο, το Λένιν και το Στάλιν.


Μιας και επεκταθήκαμε όμως και μιλήσαμε για τη σημασία της μη βίας, μπορούμε να ανοίξουμε –ακόμη- μια παρένθεση και να πούμε ότι η τακτική της μη βίας δεν ενδείκνυται μόνο για περιόδους επαναστατικών συνθηκών –που, κρίνοντας απ’ τη σημερινή κατάσταση, δε βλέπουμε να ξαναζούμε-, αλλά οφείλει να αποτελεί τον τρόπο δράσης ενός δημοκρατικού κινήματος σε κάθε ευκαιρία. Πρόκειται για την ιδέα της ειρηνικής πολιτικής ανυπακοής που επεξεργάστηκε ο David Thoreau στην περίφημη ομιλία του «Τα δικαιώματα και τα καθήκοντα του ατόμου απέναντι στην κυβέρνηση» (1848 –κυκλοφόσησε έκτοτε ως «Η πολτική ανυπακοή») και η οποία επηρέασε μεταξύ άλλων τον Γκάντι και τον Martin Luther King. Απέναντι σε νόμους του κράτους και αποφάσεις της βουλής τις οποίες θεωρούμε άδικες και γενικώς απαράδεκτες[6] οφείλουμε να προπαγανδίζουμε τη μη τήρησή τους, με στόχο την έμπρακτη μη εφαρμογή τους. Το πρόβλημα βέβαια που τίθεται σήμερα –και ειδικά εδώ στην Ελλάδα- είναι ότι η κοινωνία μικροαστικοποιείται όλο και περισσότερο κι έτσι κανείς δεν φαίνεται πια πρόθυμος να προβεί σε πράξεις που ίσως να έθεταν σε κίνδυνο το στενά ατομικό του, από πρακτικής απόψεως, συμφέρον. Αν αυτό το πρόβλημα το αντιμετώπιζε ο Thoreau πριν από ενάμιση αιώνα στην Αμερική, φανταστείτε τι γίνεται σήμερα που οι άνθρωποι έχουν παραδοθεί σε μια απάθεια άνευ προηγουμένου.


Κλείνοντας την παρένθεση, αλλά και το κείμενο, πρέπει να σταθούμε σ’ ένα ακόμη σημείο. Πρέπει να καταγγείλουμε την υποκριτική στάση των διάφορων «φιλελεύθερων», είτε κυβερνήσεων είτε απλών πολιτών, οι οποίοι, ενώ στην προκείμενη περίπτωση μόνο που δεν πήραν τα όπλα για να υποστηρίξουν την πτώση της Χούντας της Βιρμανίας, σε άλλες περιπτώσεις, ανάλογων καθεστώτων, δεν λένε τίποτε. Και καλά, οι διάφορες κυβερνήσεις - όπως αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών η οποία δεν λέει τίποτε, πχ, για το καθεστώς της συμμάχου της Σαουδικής Αραβίας-, δικαιολογούνται, καθώς αυτή είναι η δουλειά τους. Οι πολίτες όμως των δυτικών κοινωνιών, αποκηρύσσοντας το ένδοξο παρελθόν τους, είναι δυνατόν να κάνουν τις ίδιες χυδαιότητες; Λες και το θέμα είναι να πέσει η Χούντα στη Βιρμανία για να μπορέσουν επιτέλους οι κάτοικοί της να αποβλακωθούν με όλες τους τις ανέσεις από το καταναλωτικό όργιο που είναι η σύγχρονη δυτική κουλτούρα.


Τέλος, δεν μπορούμε να μην καταγγείλουμε την αθεράπευτη βλακεία των αριστεριστικών και αναρχικών κύκλων. Η θέση τους στο συγκεκριμένο ζήτημα, που συνοψίζεται στον συλλογισμό: η εξέγερση είναι υποκινούμενη από τους «Αμερικάνους», επειδή το καθεστώς της Μιανμάρ (όπως ονομάζουν τη χώρα οι ίδιοι οι δικτάτορες) είναι στη ζώνη επιρροής της Κίνας και της Ρωσίας[7], αποδεικνύει ακόμη και στους πιο δύσπιστους τον απολύτως αντιδραστικό πλέον ρόλο των εν λόγω πολιτικών τάσεων. Τα επαναστατικά στοιχεία του μαρξισμού και του αναρχισμού που ενέπνευσαν στο παρελθόν τόσα και τόσα κινήματα χρησιμοποιούνται εδώ και χρόνια απ’ τους διάφορους τσαρλατάνους για να δικαιώσουν τη βία, την καταστολή και την κυριαρχία κάθε λογής δικτάτορα και δημαγωγού (Κάστρο, Σαντάμ, Τσάβεζ, Νασράλα, Μουλά Ομάρ κλπ).




[1] Βλ. το κείμενό μας «Για τον πόλεμο στο Λίβανο και για τον πόλεμο γενικώς» στο παρόν μπλογκ.

[2] Αυτή ακριβώς είναι η σημασία της περίφημης φράσης του Περικλή στον Επιτάφιο : «σαν πολίτες είναι από εσωτερικό σεβασμό (διά δέος) που δεν παρανομούμε, στους άρχοντές μας κάθε φορά πειθαρχικοί και στους νόμους» (Θουκυδίδης, ΙΙ, 37). Εννοείται ότι εν προκειμένω «οι άρχοντες», όπως μεταφράζει το εν αρχή όντες ο Κακριδής, είναι οι πολίτες της Αθήνας που έπαιρναν κληρωτά τα αξιώματα και ήταν άμεσα ανακλητοί. Καμία απολύτως σχέση με ό,τι έχει καταλήξει να σημαίνει σήμερα η λέξη.



[3] Η λέξη εξουσία είναι ομόριζη με το αρχαιοελληνικό ρήμα έξεστι που σημαίνει «επιτρέπεται, είναι δυνατό».



[4] Φυσικά, λέγοντας «αμυντική βία» δεν εννοούμε τις σφαγές που διέπραξε ο λαός του Παρισιού, τον Σεπτέμβριο του 1792, όταν, φοβούμενος μια πιθανή αντεπαναστατική συνωμοσία, εισέβαλε στις φυλακές και προέβη σ’ ένα ωραιότατο μακελειό. Αναφερόμαστε, αντίθετα, σε κινήσεις στοιχειώδους άμυνας που πολλές φορές οι επαναστατημένες μάζες πρέπει να κάνουν, αν δε θέλουν να τις θερίσουν τα στρατεύματα του καθεστώτος: όπως έγινε με τη σφαγή των Κομμουνάρων του 1871 απ’ τον Θιέρσο, όπως έγινε κατά την Επανάσταση του 1905 από την αστυνομία του τσάρου κι όπως έγινε και κατά την προηγούμενη εξέγερση του λαού της Βιρμανίας, την οποία ακολούθησε η κτηνώδης καταστολή από την πλευρά του καθεστώτος –όπως έγινε και στην Κίνα, κατά τα γεγονότα της Τιενανμέν.



[5] Βλ. το έργο της Hannah Arendt Περί βίας.



[6] Για όλα τα σχετικά ζητήματα βλ. το κείμενό μας «Η στάση της αυτονομίας απέναντι στον φιλελευθερισμό» στο παρόν μπλογκ.



[7] Βλ. τι λέει το indymedia της Αθήνας επί του θέματος: http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=773198 . Το εν λόγω άρθρο εκφράζει τις θέσεις του indymedia, καθώς υπάρχει παραπομπή σε αυτό στην κεντρική σελίδα.

18 comments:

Anonymous said...

Όσον αφορά τον αναρχικό χώρο οφείλω να αναγνωρίσω ότι υπάρχουν άτομα και ομάδες που δεν συμμερίζονται την άποψη των αριστεριστών και στέκονται κριτικά απέναντί τους.
Από εκεί και πέρα όμως κυριαρχεί μια απαράδεκτη λογική στον λεγόμενο προοδευτικό χώρο που αντιμάχεται τον καπιταλισμό η οποία βασίζεται στο ρήτο "ο εχθρός του εχθρού μου είναι φίλος ή σύμμαχος".
(Εγώ ονομάζω αυτή την λογική πολιτικό καιροσκοπισμό).
Συνέπεια αυτής της λογικής είναι ο εγκλωβισμός σε έναν δυισμό ο οποίος με την σειρά του καταλήγει στην λογική του "μη χείρον βέλτιστον".
Έτσι από την μία έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε ένα άθλιο καθεστως όπως πχ Ιράκ,Βιρμανία,Σουδάν,Αφγανιστάν κ.α και από την άλλη σε ένα λίγο καλύτερο ή ασαφές καθεστώς που αποτελεί την "εναλλακτική επιλογή".
Βοήθεια για τον απεγκλωβισμό από αυτόν τον δυισμό μας δίνει η ιστορία η οποία αποτελεί ένα πεδίο γνώσης στο οποίο οφείλουμε όλοι να προστρέχουμε για να έχουμε πιο ασφαλή συμπεράσματα.
Ο πολιτικός καιροσκοπισμός αποκαλύπτεται εκεί με τον χειρότερο δυνατό τρόπο και θύτες δεν είναι άλλοι από αυτούς που σπεύδουν πάντα να κρίνουν με βάση αυτή την λογική η οποία μάλιστα εάν συνδιαστεί και με τις ανάλογες ιδεολογικές παρωπίδες φτιάχνει ένα απίστευτο "χαρμάνι".
Απλά απλά αναφέρω την συμφωνία Χίτλερ-Στάλιν για την Πολωνία και την συμφωνία 90-10 για τα βαλκάνια μεταξύ Τσώρτσιλ-Στάλιν.(Ο πατερούλης πρωταγωνιστεί
εδώ καθόλου τυχαία).
Για τα θύματα αυτών των περιπτώσεων ουδέν σχόλιον......

Ακόμα χειρότερες όμως είναι οι περιπτώσεις αυτών που έσπευσαν να δηλώσουν οπαδοι των καθεστώτων του Πολ Ποτ,του Εμβέρ Χότζα,του Καντάφι ακόμα και αυτού του Χομεινί!!!
Δεν αρκούν αυτά τα παραδείγματα για να είμαστε επιφυλακτικοί εώς αρνητικοί απέναντι στον κάθε Τσάβες,Λούλα,Άσαντ,Γιουσένκο,τον Νασράλα,την Ιρακινή αντίσταση,τους βομβιστες του Λονδίνου?
Σίγουρα οφείλουμε να πάρουμε μία θέση(στην συγκεκριμένη περίπτωση συμφωνώ με την δική σας και τα κριτήρια που θέσατε).Όμως αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη πάντα με τα κριτήρια που εμείς έχουμε θέσει(όχι εκπτώσεις) και το κυριότερο, με όριο χρόνου ώστε να την επανεξετάσουμε και να μην μπαίνουμε στα όρια του καιροσκοπισμού.
Καλό είναι να κρατάμε τις αποστάσεις μας εφόσον δεν γνωρίζουμε κάλά μια κατάσταση.
Σε τέτοιες περιπτώσεις βρίσκουν πεδίο δράσης όλοι οι "καθοδηγητές" της κοινής γνώμης με τρανά πρόσφατα παραδείγματα.(Πορτοκαλί-Ροζ "επαναστάσεις",Νταρφούρ,Λίβανος κ.α).
Η αμφισβήτιση και η αυτοκριτική των θέσεων που η ίδια παίρνει αποτελεί ένα από τα θεμέλια μιας ελεύθερης και αυτόνομης κοινωνίας-ομάδας.

Ο δρόμος για μια επαναστατική/αυτόνομη κοινωνία νομίζω ότι περνάει έξω από τέτοια δίπολα που εγκλωβίζουν και στιγματίζουν αυτή την προσπάθεια.

Anonymous said...

Καλά, εννοείται ότι συμφωνούμε. Μπορεί όντως να υπάρχουν μια δυο ομάδες στο Χώρο που δε λένε τις ίδιες βλακείες, αλλά, δυστυχώς, η πλειονότητα σκέφτεται με όρους μανιχαϊστικούς. Εμείς έχουμε δώσει μεγάλες μάχες σχετικά μ' αυτό το ζήτημα. Δες πχ εδώ: http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=343110. Επίσης εμείς για πολύ καιρό είχαμε να αντιταχθούμε και στην ανάποδη πλευρά αυτών των μανιχαϊστικών διλημμάτων, δηλαδή την πλευρά διάφορων "καστοριαδικών" οι οποίοι στο όνομα της αντίθεσης στον ολοκληρωτισμό και τον σταλινισμό λένε ότι πρέπει να υπερασπιζόμαστε τον φιλελευθερισμό και να μην χτυπάμε το κράτος και τις φιλ. ολιγαρχίες. Ό,τι να ναι. Ένας μάλιστα απ' τους λόγους για τους οποίους γράψαμε και το κείμενο για το Τέρμιναλ είναι ότι με αυτή τους τη μανία με τον αντισημητισμό τα μέλη του ρέπουν τώρα τελευταία προς τη λογική των διπόλων. Όπως και η βία, έτσι και τα δίπολα είναι ιδιαιτέρως γοητευτικά απ' ό,τι έχει δείξει η ιστορία.

Anonymous said...

Καμμία έκπληξη από τον "διάλογο" στο indy ίσα ίσα που άμα έβλεπα
το αντίθετο θα μιλούσαμε με διαφορετικούς όρους τώρα.
Υπάρχουν πάρα πολλά να πει κανείς για αυτή την κατάσταση απλά μία υπενθύμιση.Η στάση απέναντι στον Α΄ππ εκ μέρους των αναρχικών και κομμουνιστών και γενικότερα η στάση των πρωτων απέναντι στα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα.......
Μία σύγκριση αρκεί πιστεύω.(και πάλι αρκετοί από τον α/α χώρο έχουν άλλη άποψη πολύ πιο συγγενική).

Όσον αφορά τωρα την άλλη πλευρά πιστεύω ότι είναι κάτι που εμφανίζεται όλο και περισσότερο τώρα τελευταία και δεν αφορά μόνο το ζήτημα της αυτονομίας αλλά και τους όρους "ελευθεριακός","αναρχικός",
"αντικρατιστής",
"αντιπαγκοσμιοποίηση",
"αντιεθνικιστής"κ.ο.κ.
Τα πράγματα είναι απλά.Υπάρχει μια "λεηλασία" εκ μέρους των οπαδων του φιλελεύθερου επιχειρήματος και των ακροδεξιών,της ιδεολογικής κληρονομιάς του ανίθετου πόλου.
Αυτή δεν έχει να κάνει με την ουσία των όρων που χρησιμοποιούν αλλά περισσότερο με την ετικέτα.
Φυσικά δεν αναφέρομαι μόνο σε άθλιους λαικιστές τύπου ΛΑΟΣ ή σε τυχοδιώκτες τύπου Ανδριανόπουλου.
Αντίθετα μπορούμε να δούμε μύδρους κατά του κράτους και του έθνους από ακραίους φιλελευθερους και επιχειρηματίες,ή θαυμασμό για τα κοινόβια και τις κολλεκτίβες από διάφορους new age γκουρού.
Στην μεν πρώτη περίπτωση καταλήγουμε σχεδόν σε μία μορφή επιχειρηματικής δικτατορίας στην δε σε μια απολίτικη και ανιστορική αντιμετώπιση της παραγματικότητας που συνάδει με αυτή των ναρκωμένων.

Η ιστορική και ιδεολογική φόρτιση που έχουν αυτές οι έννοιες αρκούν για μια "θεαματική" χρήση των όρων αυτών.Χρήση η οποία οδηγεί στην εκκένωση οποιασδήπωτε αμφισβήτησης εμπεριέχουν αυτές και διαστρέβλωσή τους
.Όσο πιο πολύ επαναλαμβάνεται αυτό τόσο χάνεται η ουσία τους και μένει μόνο το περιτύλιγμα.
Αυτή η Μπωντριγιαρική(και πολύ σωστή κατα την άποψη μου)ανάλυση καταλήγει στο "τέλος των ιδεολογιών" με την έννοια φυσικά ότι υπάρχει μόνο η κρατούσα.
Αυτό που χρειάζεται είναι ενημέρωση και φυσικά ΔΙΑΒΑΣΜΑ, όχι για λήψη πτυχίων επαναστάτη ή διανοητή αλλά απλά για να έχουμε αυτό το αισθητήριο που θα μας επιτρέπει να ξέρουμε τι μας γίνεται.
Είναι δυνατόν να λέμε ότι ασχολούμαστε με την πολιτική και να μιλάμε με τσιτάτα και λοιπούς αυτοματισμούς?
Λαικιστικές η διαστρεβλωμένες χρήσεις τέτοιων όρων έυκολα αποκαλύπτονται αρκεί να γνωρίζουμε.
Μόνο οι αδαείς και οι αφελείς,(και είναι από ότι φαίνεται πολλοί), συνήθως επηρρεάζονται από Καρατζαφέρηδες,σταλίνες και Κοσμοπόλιταν!

Anonymous said...

Εχω μερικές ενστάσεις στο θέμα της βίας έτσι όπως αναλύεται.Παρότι συμφωνώ σε γενικές γραμές με την ανάλυση,την θεωρώ λίγο αόριστη.Οι ενστάσεις μου είναι;
α)όλες οι περιπτώσεις που αναφέρονται στην ανάλυση,γαλλική επανάσταση,αμερικάνικη επανάσταση,ρωσία το 1917,ουγγαρια το 56 κλπ,όλες οι επαναστάσεις που εγκαθίδρυσαν νέους θεσμούς και όχι απλά αμφισβήτησαν τους κατεστημένους,χρειάσθηκε να συγκρουστούν με την κατεστημένη τάξη και χρησιμοποίησαν και βία όχι μόνον αμυντική.Διαφορετικά δεν θα ήταν δυνατή η εγκαθίδρυση νέων θεσμών.
Δεν ξέρω κανένα ιστορικό παράδειγμα επανάστασης που κατάφερε να εγκαθιδρύσει νέους κοινωνικούς θεσμούς και μιλάμε για αυτόνομους θεσμούς μέσα απο την αυτόνομη δραστηριότητα των ανθρώπων ,που να μην χρειάσθηκε να ασκήσει βία τουλάχιστον στην αρχή και να συγκρουστεί,αφού η κατεστημένη τάξη πραγμάτων ποτέ δεν θα πεί,παρακαλώ περάστε!
Φυσικά δεν μιλάω για την κατάληψη των ανακτόρων σήμερα.Οχι μόνον γιατί είναι αδύνατη αλλά και για τα προβλήματα και τα θέματα που προέκυψαν απο μια τέτοια κατάληψη της εξουσίας.
β)Οι παραπάνω επαναστάσεις σίγουρα ήταν μαζικές και λαικές αλλά και πάλι δεν μπορούμε να πούμε οτι συμμετείχε ολόκληρη η κοινωνία.Συμμετείχε ένα μεγάλο μέρος της.Θεωρείτε οτι είναι εφικτό να συμμετέχει ολόκληρη η κοινωνία σε μια επαναστατική διαδικασία;Πάντως δεν υπάρχει αντίστοιχο ιστορικό παράδειγμα.
γ)Τι γίνεται σήμερα όταν οι κατασταλτικοί μηχανισμοί των δυτικών φιλελεύθερων ολιγαρχιών καταστέλλουν οτιδήποτε ξεπερνάει κάποια όρια ανοχής τους και απειλεί να πάρει κοινωνικές διαστάσεις;Οταν θεωρεί οτι προσβάλλονται τα ιερά και όσια τους και άρα έχουν όλο το δικαίωμα απο το συνταγμά τους να τα υπερασπίσουν;Να υποστεί παθητικά να του σπάνε το κεφάλι;Η να περιμένει πότε θα είναι έτοιμη ολόκληρη η κοινωνία να διεκδικησει τους νέους θεσμούς της;
δ)Συμφωνώ εννοείται οτι οι δυτικές φιλελεύθερες ολιγαρχίες είναι καλύτερες απο τα ολοκληρωτικά καθεστώτα που υπήρξαν ιστορικά και υπάρχουν ακόμη και σήμερα σε αρκετές χώρες.Αλλά μην ξεχνάμε τους προληπτικούς πολέμους,τα γκουαντανάμο,τις απίθανες καταστολές κάθε φορά που αμφισβητούνται πιο έντονα αυτές οι δυτικές ολιγαρχίες.Και μην ξεχνάμε ακόμη την βία που ασκείται απο απρόσωπους μηχανισμούς-θεσμούς αυτης της δυτικής κοινωνίας.Για να μην μιλήσουμε για την καταπάτηση πολύ συχνά και με διάφορα προσχήματα ακόμη και στοιχειωδών δημοκρατικών ελευθεριών.
Θέλω να πώ οτι μου φαίνεται πολύ πιο αναγκαίο να κριτικάρουμε αυτές τις δυτικές ολιγαρχίες στις οποίες ζούμε και να ξεσκεπάζουμε την δήθεν δημοκρατικότητά τους.Εχω την εντύπωση οτι ασκούμε κριτική περισσότερο σε διάφορα ολοκληρωτικά καθεστώτα,γιατί είναι πιο δύσκολο να επεξεργαστούμε συγκεκριμένους τρόπους παρέμβασης και δράσης στην σημερινή κατάσταση στη δύση,με βάση αυτές τις αρχές της αυτονομίας.
Και εννοώ,οτι πέρα απο τις γενικές αρχές και συλλήψεις του Καστοριάδη για την αυτόνομα θεσμιζόμενη κοινωνία -με τις οποίες και συμφωνώ-υπάρχουν τεράστια θέματα συγκεκριμενοποίησης αυτής της θεωρίας και δράσης στην σημερινή συγκυρία.
Και πάντως το παράδειγμα του Γκάντι δεν ανήκει στην ιστορική εμπειρία των δυτικών επαναστάσεων.
Αυτές είναι οι ενστάσεις-απορίες μου οι οποίες με προβληματίζουν γενικώτερα.

Anonymous said...

Κατ' αρχάς να πω ότι έχουμε συζητήσει το ζήτημα αυτό -κάπως περιορισμένα είναι η αλήθεια- στα σχόλια του ακριβώς προηγούμενου ποστ. Μπορείς να ρίξεις μιά ματιά κι εκεί. Είναι ενδεικτικό το ότι το ζήτημα αυτό προκαλεί ενστάσεις. Είναι ενδεικτικό -κατά τη γνώμη μου- για την ιδέα της πολιτικής και της επανάστασης που έχει επικρατήσει. Πρόκειται για την επικράτηση του μαρξιστικού-λενινιστικού φαντασιακού, δηλαδή του πλατωνικού φαντασιακού στις διάφορες αποχρώσεις του. Ωστόσο είναι πολύ θετικό που ανοίγει ένας διάλογος, τουλάχιστον στο μπλόγκ αυτο -αφού δεν ανοίγει πουθενά αλλού- για το ζήτημα της βίας. Κατά τη γνώμη μου έχει αξία να θέσουμε υπό διερώτηση την παραδοσιακή πολιτική σκέψη πάνω στο ζήτημα αυτό.

1. Αν επανάσταση σημαίνει τη δραστηριοποίηση ολόκληρης ή του μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας προς την κατεύθυνση της αυτοθέσμισής της, όπως λέει ο Καστοριάδης, ενάντια σε ποιούς θα κατευθυνθεί η βία και για ποιό λόγο;
Όπως έχει επισημάνει η Χάνα Άρεντ (στην οποία δε θα κουραστώ να παραπέμπω) κατά τη διάρκεια των επαναστάσεων έχουμε την ενεργοποίηση της "δύναμης", του καταλυτικού εκείνου στοιχείου που απορρέει από την ίδια τη συγκέντρωση και τη δραστηριοιποίηση ενός πλήθους ανθρώπων και το οποίο παραλύει σε συντριπτικό βαθμό της βίαιες προσπάθειες επιβολής της κυριαρχίας των ολίγων. Τότε είναι που οι στρατιώτες και οι αστυνομικοί συναδελφώνονται με το πλήθος και το θεσμισμένο καταρρέει μπροστά στη δημιουργική δυναμική του θεσμίζοντος. Ποιός μπορεί να αντισταθεί στην απαίτηση ενός λαού που ορθωνόμενος στα πόδια του απαιτεί να πάρει την τύχη του στα χέρια του; Η απάντηση: κάνεις ή ,αν θες, κανείς για πολύ. Τα παραπάνω προυποθέτουν ότι μιλάμε για μία δημοκρατική επανάσταση και όχι για μιά προσπάθεια κατάληψης της εξουσίας από μία μειοψηφία. Αφαλώς κάνεις λάθος όταν λες ότι όλες οι επαναστάσεις ήταν βίαιες. Ούτε η αμερικανική επανάσταση ήταν βίαιη ούτε η επανάσταση της αρχαίας Αθήνας (8ος-6ος αι.) ούτε τα ρωσικά σοβιέτ πριν την επέλαση του μπολσεβικικού κόμματος. Υποστηρίζω ότι η βία είναι ένα ξενωτικό στοιχείο στην επανάσταση, αλλά αυτό δε μπορώ να το αναπτύξω επαρκώς εδώ. Επίσης υποστηρίζω ότι πρέπει να διαυγαστεί ο ρόλος του στοιχείου της βίας στην ελκυστικότητα της ιδέας της επανάστασης εν γένει. Επ' αυτού πρέπει να σκεφτούμε τη λατρεία της ωμής βίας στην οποία κατέληξε το σοβιετικό καθεστώς και ίσως την πορεία του Μουσολίνι από τον αναρχισμό στο φασισμό. Υποστηρίζω ότι στο "επαναστατικό" φαντασιακό υπάρχει λατρεία της ωμής βίας ως στοιχείο ψυχικής παθογένειας και το στοιχείο αυτό δρα ανταγωνιστικά προς το στοιχείο της αυτοθέσμισης της κοινωνίας. Συνεπώς υπάρχουν δύο αντιφατικά στοιχεία στο "επαναστατικό" φαντασιακό το ένα ολιγαρχικό-βίαιο και το άλλο δημοκρατικό-ανθρωπιστικό. Δε μπορώ να επακταθώ επ' αυτού αλλά επισημαίνω μόνο ότι το πρώτο συνδέεται με την εφαρμογή του μοντέλου του τεύχειν, όπως θα έλεγε η Άρεντ, στην πολιτική: συλλαμβάνω ένα μοντέλο ιδανικής πολιτείας (Πλάτων) και το εφαρμόζω. Ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται ως το "υλικό" πάνω στο οποίο θα εφαρμόσουμε το μοντέλο (Πλάτων, Μαρξ, Λένιν, Νετσάγιεφ, Χίτλερ, Στάλιν, ολοκληρωτισμός). Τους ψυχαναλυτικούς όρους της αξίωσης αυτής δε μπορώ να τους εξετάσω εδώ. Σημείωση: τα παραπάνω 2 στοιχεία μπλέκονται πολύ συχνά και γίνονται αδιάκριτα στην ιστορική τους εκτύλιξη.

2.Κατά τη γνώμη μου, το ζήτημα της βίας θα έπρεπε να εγείρει ένα ηθικό ζήτημα για όλους τους επαναστάτες. Το γεγονός ότι αυτό δε συμβαίνει, σημαίνει την προσχώρηση στο πρώτο στοιχείο που προανέφερα. Το ηθικό ζήτημα είναι, αν θες, ατομικό και συλλογικό. Αρχικά, όπως έχει γράψει η Έλσα Μοράντε, ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, αλλά τα μέσα αποκαλύπτουν αργά η γρήγορα το σκοπό. Μιά επανάσταση που επιβάλλεται με το αίμα, ξέρουμε ήδη ποιό θα είναι το καθεστώς που θα επιβάλλει, επειδή ξέρουμε ότι δύσκολα θα κρατηθεί για να το μην ξανακάνει. Τα αντίστοιχα ισχύουν, με πιο δραματικό τρόπο στην ατομική περίπτωση. Το ζήτημα αυτό έχει απασχολήσει πολύ έντονα και πολύ δημιουργικά τον Αλμπέρ Καμύ (Οι δίκαιοι, Ο επαναστατημένος άνθρωπος)


Εν κατακλείδει, είμαι πεπεισμένος ότι η βία έχει να προσφέρει σε μία επανάσταση μονάχα τον εκφυλισμό της. Θα πεις: τι θα γίνει αν η ολιγαρχία που βρίσκεται στην εξουσία δεν υποχωρεί και δεν παραχωρεί την εξουσία στο λαό; Θα πω ότι ο λαός πρέπει να συνεχίσει να αγωνίζεται μέχρι η ολιγαρχία να αποσαρθρωθεί πλήρως. Το ζητούμενο στις περιπτώσεις αυτές είναι να μην αποσυρθεί ο λαός, και αυτό νομίζω ότι είναι το βασικό επαναστατικό πρόβλημα το οποίο η βία (λόγω της βραχυχρόνιας δήθεν αποτελεσματικότητάς της) συγκαλύπτει.

imaginaire radical said...

Να πω κι εγώ δυο λόγια. Θεωρητικά με κάλυψε ο συνάδελφος παραπάνω. Νομίζω ότι το πιο σημαντικό είναι να διαυγάσουμε τη γοητεία που ασκεί η βία ακόμα και σε ανθρώπους οι οποίοι δε βρίσκονται –με τόσο ρητό τρόπο τουλάχιστον- μέσα στα πλαίσια της τεχνικοποιημένης πολιτικής (΄Πλάτων, Λένιν κλπ). Εν προκειμένω χρειάζεται να δούμε την ψυχαναλυτική πλευρά του θέματος. Μην ξεχνάμε ότι ο Φρόυντ έλεγε πως το μίσος είναι πρωταρχικότερο από την αγάπη μέσα στην ανθρώπινη ψυχή. Μην ξεχνάμε επίσης ότι η θεωρία του Καστοριάδη εμβαθύνει και στηρίζει ακόμη περισσότερο αυτή την ιδέα, καθώς εντοπίζει ένα επίπεδο ψυχικής πραγματικότητας ακόμη βαθύτερο απ’ τον λεγόμενο «πρωταρχικό ναρκισσισμό» του Φρόυντ.

Ως χαρακτηριστικότατο παράδειγμα του πώς οι παραδοσιακοί θεσμοί καταρρέουν, όχι μέσω της βίας, αλλά μέσω της αποχώρησης των ανθρώπων απ’ αυτούς, θα αναφερθώ σε ένα συμβάν του Μάη του 1968. Όπως πολύ ωραία το αναφέρει ο Maurice Brinton (ένα από τα μέλη της αγγλικής ομάδας Solidarity, η οποία είχε στενές σχέσεις με το Socialisme ou Barbarie) –ο οποίος είχε πάει στο Παρίσι κατά την περίοδο της επανάστασης (δες το βιβλιαράκι Μ. Brinton-Γ. Καρύτσας, Γαλλικός Μάης ’68. Η ελευθεριακή ρωγμή, εκδ. Άρδην)-, η μεγάλη διαδήλωση της 13ης Μαΐου πέρασε σε κάποια φάση έξω από το κοινοβούλιο, εντός του οποίου συνεδρίαζαν οι βουλευτές. Εν προκειμένω κανείς δεν πήγε να ασκήσει βία εναντίον της βουλής («να καεί, να καεί το μπουρδέλο η βουλή» κλπ): απλώς οι άνθρωποι αδιαφόρησαν και συνέχισαν να ασχολούνται με την καθεαυτό πολιτική. Διότι εν προκειμένω, όπως και στη Ρωσία επί Κέρενσκυ, αυτοί οι ίδιοι ήταν η εξουσία, όχι το κοινοβούλιο.

Νομίζω ότι το συγκεκριμένο παράδειγμα δείχνει με αρκετά σχηματικό τρόπο αυτό που εννοούμε. Το ότι δηλαδή, ακριβώς επειδή η λειτουργία της κοινωνίας δε στηρίζεται στην καταστολή, αλλά στη συμμετοχή και την πίστη των ανθρώπων στους θεσμούς, η κοινωνία καταρρέει, όταν αυτή η συμμετοχή και η πίστη εξαφανιστούν. Αυτό ακριβώς σημβαίνει στις μέρες μας, όπου φυσικά δεν υπάρχει επανάσταση, αλλά παρακμή και αποσύνθεση. Όταν ο Αμφισβήτηση μιλά περί βίας αναφέρεται στην αμυντική βία. Το σημαντικό εν προκειμένω είναι γιατί νιώθει την ανάγκη να επιμείνει τόσο πολύ σε αυτό το γεγονός, δεδομένου καταρχήν ότι είναι αυτονόητο και κατά δεύτερον ότι το αναφέραμε κι εμείς στο κείμενό μας. Νομίζω ότι δείχνει τη γοητεία που ασκεί η βία ακόμη και σε ανθρώπους με τις καλύτερες προθέσεις. Να το πω απλά: ακόμη κι αν μια επανάσταση αναγκαστεί να καταφύγει στην αμυντική βία, αυτό θα είναι ένα τεταρτεύον κομμάτι της και επουδενί ένα από τα πιο σημαντικά. Είναι ενδεικτικό λοιπόν που η μη επικέντρωση από την πλευρά μας σε αυτό προκαλεί αυτόματα τόσο έντονα αντανακλαστικά.

Περί της κριτικής στη φιλελεύθερη ολιγαρχία. Απλώς παραπέμπω σε κείμενα όπου η ομάδα τοποθετείται ρητά και με συγκεκριμένες ιδέες για τον τρόπο δράσης ενάντια στις φιλελεύθερες ολιγαρχίες (εξάλλου και στο παρόν κείμενο αναφερόμαστε στην ιδέα του Θορώ ως μορφή πάλης ενάντια και στις φιλ. ολιγαρχίες): «Περί πολιτικής και δημοκρατίας», «Πράβντα για τον κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό» (σχετικά με την πολύ σωστή παρατήρηση ότι τα φιλελεύθερα καθεστώτα διαπράττουν –και ανέκαθεν διέπρατταν- μεγάλα εγκλήματα στο εξωτερικό τους), «Κάτω η δικτατορία της απάθειας», «Η στάση της δημοκρατίας απέναντι στον φιλελεύθερισμό». Επίσης οι δύο μας προκηρύξεις περί οικολογίας («Αυτονομία και οικολογία» και «Περί καμμένων και οικολογίας» χτυπάνε το καπιταλιστικό φαντασιακό της ανάπτυξης και του οικονομισμού).

Νίκος (ΑήΒ)

Anonymous said...

Nα επαναλάβω οτι συμφωνώ με τη μη βία.Μιλούσα ακριβώς για την αμυντική βία.Αν αυτο σημαίνει
οτι υπάρχει μια γοητεία της βίας,θα το ψάξω μέσα μου,θα το σκεφτώ.:)
Και μιλούσα βεβαίως για τις δημοκρατικές επαναστάσεις και όχι για πραξικοπήματα.
Απο όσο γνωρίζω και με την διακήρυξη της ανεξαρτησίας των αποικιών απο την Μεγάλη Βρετανία ξέσπασε πόλεμος και μετά την ήττα των Βρετανών η Αμερική αναγνωρίστηκε ως ανεξάρτητο κράτος και στη Ρωσία το 1905 υπήρξαν ένοπλες αντιστάσεις των επαναστατών.Η Αθηναική δημοκρατία είναι ίσως η μόνη ειρηνική επανάσταση.
Ο Μάης του 68 δεν πέτυχε σαν επανάσταση και δεν συμμετείχε όλη η κοινωνία,ούτε καν το μεγαλύτερο μέρος της, όπως δεν έλειψαν οι βίαιες συγκρούσεις.Επηρέασε όμως με τις ιδέες του και δεν είναι λίγο αυτό.Καταλαβαίνω οτι επισημαίνετε τις δημιουργικές στιγμές αυτών των επαναστάσεων,το καινούργιο και την αυτόνομη θέσμιση των ανθρώπων
που συμμετείχαν.
Αν επιμένω στις απορίες μου είναι γιατί δεν καταλαβαίνω και την δική σας εμμονή για τη μή βία.Mήπως πρόκειται για την αντίθετη όψη του ίδιου νομίσματος;
Στις δυτικές κοινωνίες σήμερα,ακόμη και οι μαρξιστοαναρχικοί έχουν παραιτηθεί απο την κατάληψη της εξουσίας με τη βία.Βία βλέπω να
ασκείται μόνο απο τις φιλελεύθερες ολιγαρχίες.Και τις λίγες φορές που κάποια μικρά τμήματα αυτών των κοινωνιών εξεγείρονται όταν διεκδικούν αυτονόητα δικαιώματά τους η κηρύσουν έμπρακτη ανυπακοή σε νόμους άδικους,έχουν να
αντιμετωπίσουν την ωμή καταστολή απο μέρους του συστήματος.Σε αυτές τις περιπτώσεις σαφώς και είμαι υπέρ της αμντικής βίας.Δεν μιλάμε για επαναστάσεις.Αλλά πράξεις ανυπακοής στη σημερινή κατάσταση οι οποίες πάντα επισύρουν την ωμή καταστολή.Θέλω να πώ οτι η δογματική προσκόληση στην μη βία,και παρέμβαση μόνο με την κυκλοφορία και διάδοση
των ιδεών δεν με βρίσκει σύμφωνο.
Συμφωνώ γενικώς με την θεωρητική σας προσέγγιση αλλά δεν πιστεύω οτι όλες οι επαναστάσεις έκρυβαν μια ψυχοπαθολογία και λατρεία της βίας!Μη τρελαθούμε κιόλας!
Πολύ ωραία η νέα μορφή της σελίδας σας!

Anonymous said...

Για την Αμερικανική Επανάσταση, η καθαυτή πράξη της θέσμισης, δεν ήταν βίαιη. Έχεις δίκιο ωστόσο ότι ο αγώνας για την ανεξαρτητοποίηση από τις μητροπόλεις ήταν όπως τον περιγράφεις. Αλλά κατά τη γνώμη μου αυτά είναι διαχωρίσιμα. Όπως είπα νομίζω ότι πρέπει να εξετάσουμε σε βάθος το ζήτημα της βίας απ' όλες τις πλευρές. Μία από αυτές -ίσως η βασικότερη- είναι η ψυχαναλυτική. Κατά τη γνώμη μου η κριτική της βίας είναι μέρος της κριτικής στην παραδοσιακή επαναστατική θεωρία για τους λόγους που διέγραψα παραπάνω. Τώρα το αν θα την κάνουμε είναι στο χέρι του καθενός. Για το ζήτημα του Μάη, τα πράγματα είναι περίπλοκα -όπως είναι και σήμερα. Πώς να λογαριάσουμε αν ένα κίνημα είναι πλειοψηφικό αν υπάρχει όλη αυτή η πολιτική απάθεια; Εν πάσει περιπτώσει στο φοιτητικό χώρο, νομίζω δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι το κίνημα ήταν πλειοψηφικό. Το ρόλο που έπαιξε η βία στο καινούργιο του Μάη, τον δείχνει με αρνητικό τρόπο -όπως πρέπει δηλαδή- η ταινία Οι ονειροπόλοι του Μπερτολούτσι.
Επίσης, δεν καταλαβαίνω σε τι αναφέρεσαι όταν μιλάς για την αναγκαιότητα της βίας στις δυτικές κοινωνίες. Στην τρομοκρατία; Στα μπάχαλα; Ούτε βλέπω καμιά ωμή καταστολή με τους όρους που την περιγράφεις.

Anonymous said...

Ασφαλώς και δεν αναφέρομαι στην τρομοκρατία και στα μπάχαλα.Ας πάρουμε,για να μην πάμε και μακριά,τις πρόσφατες φοιτητικές κινητοποιήσεις.Κάθε φορά που οι φοιτητές επιχειρούσαν να σπάσουν απαγορευτικές ζώνες η καταστολη δεν ήταν ωμή;Με δεκάδες τραυματίες και προσαγωγές και φυλακίσεις χωρις στοιχεία;Και μη μου πείς οτι προκλήθηκαν οι αστυνομικοί με το περιστατικο που έγινε στον άγνωστο στρατιώτη!Δεν είναι αλήθεια.Τα ΜΑΤ έδερναν συνταξιούχους επι ΠΑΣΟΚ γιατι διαδήλωναν.Τα ίδια έγιναν και στη Γαλλία με τις δυναμικές κινητοποιήσεις ενάντια στη σύμβαση εργασίας αλλά και με τις φοιτητικές εξεγέρσεις.Παντου γίνονται.Απορώ πως δεν τα βλέπεις!
Ειδικά στην Ελλάδα που δεν έχουμε και δημοκρατική παράδοση η ωμότητα είναι στην πρώτη γραμμή.Ας θυμηθούμε τα βασανιστήρια που καταγγέλονταν απο παλιά οτι γίνονται,αλλα ελάχιστοι τα πίστευαν,στα αστυνομικά τμήματα εις βάρος των μεταναστών,μέχρι που κυκλοφόρησε το γνωστό βίντεο με τον
αστυνομικό που υποχρέωνε τους δύο μετανάστες να αλληλοχαστουκίζονται
και όλοι ξαφνικά φρικίασαν με την ωμότητα και τη χυδαιότητα!

Anonymous said...

Δε μου απάντησες τι εννοείς με τη βία. Σ' αυτά που λες συμφωνώ ότι συνέβησαν, αλλά νομίζω ότι χάνουμε το μέτρο όταν τα ονομάζουμε "ωμή καταστολή". Τι πρέπει να πουμε για τη Βιρμανία τότε; Τι θα λέγαμε αν γινόταν απαγόρευση των διαδηλώσεων; Το γεγονός και μόνο ότι αναφέρεσαι σε ένα παράδειγμα που συνέβη πριν 10 χρόνια (το '96 νομίζω), αυτό με τους συνταξιούχους, αποδυναμώνει το επιχείρημά σου. Δεν έχω καταλάβει ποιά είναι η αναγκαιότητα της βίας για την αντιμετώπιση των παραβιάσεων βασικών δικαιωμάτων που πράγματι κάνει η αστυνομία. Τι να κάνουμε για να μη συμβαίνουν αυτές πιά, να πετάμε πέτρες;

imaginaire radical said...

Κατ' αρχήν χαίρομαι που άρεσε το νέο template. Το παλιό ήταν όντως κάπως σάπιο =)
Καλά,ως προς το ότι ο Μάης υπήρξε μειοψηφικό κίνημα, Αμφισβήτηση, έχεις δίκιο. Απλώς ανέφερα το συμβάν ως σχηματική παρουσίαση αυτού που εννοούμε ως ακύρωση της ισχύος των θεσμών σε πρακτικό επίπεδο. Γενικά δε νομίζω τελικά ότι διαφωνούμε κάπου. Και ίσως η δικιά μας εμμονή με τη μη βία (εμμονή όχι ως προς το περιεχόμενο της ιδέα, όσο στην διαρκή της επίκκληση) να έχει να κάνει με ασυνείδητες αναρχοφοβικές εμμονές. Πάντως τα ερωτήματα που σου έθεσε ο Θανάσης στο προηγούμενο μήνυμα είναι σημαντικά: τι εννοείς, όταν λες ότι δεν αρκεί η απλή διάδοση των ιδεών; Το ρωτάω και από πραγματική, πρακτική περιέργεια. Αν έχεις κάποιον άλλο τρόπο παρέμβασης, είναι ευπρόσδεκτος, μπας και καταφέρουμε τίποτε. Αλλά, να σου πω την αλήθεια, δε νομίζω να υπάρχει.

Ν

Anonymous said...

Νόμιζα οτι ήταν καθαρό τι ήθελα να πώ σχετικά με την αναγκαιότητα της αμυντικής βίας.Θα προσπαθήσω
πάλι λοιπόν.
α)απο τα παραδείγματα των επαναστάσεων που αναφέρθηκαν και τις ενστάσεις που είχα,φάνηκε οτι δεν αρκούσε η θεσμική δημιουργία και οτι σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις,για να εξασφαλίσουν την διάρκεια της οι άνθρωποι χρειάσθηκε να χρησμοποιήσουν και αμυντική βία.Η άποψη μου είναι οτι δεν είναι διαχωρίσιμα στοιχεία η θέσμιση και η αναγκαιότητα να την προστατέψεις και αυτή η προστασία χρειάστηκε συχνά να είναι και δυναμική.
Οτι εξαρτάται αυτή η διάρκεια απο την συνεχη επαγρύπνηση των ανθρώπων,είναι εκ των ουκ άνευ.
Αναφερόμουν όμως και σε κοινωνικούς αγώνες και όχι μόνο σε επαναστάσεις και τις αντιστάσεις που συναντούν απο την κατεστημένη τάξη πραγμάτων.
Ο Καστοριάδης δέχεται και τονίζει με έμφαση οτι χωρις τους αγώνες του εργατικού κινήματος,ο κόσμος στον οποίο ζούμε δεν θα ήταν υποφερτός και αναφέρει οτι αυτοί οι αγώνες ήταν συχνά αρκετά βίαιοι χωρις να θέτει ποτέ θέμα ως προς αυτό.
β)Οτι οι φιλελεύθερες δυτικές ολιγαρχίες αφήνουν σαφώς περισσότερα πεδία ελευθερίας απο τα απολυταρχικά καθεστώτα
είναι αδιαμφισβήτητα έτσι και δεν χρήζει άλλης συζήτησης.Αυτό όμως δεν σημαίνει οτι αρκούμαστε σε αυτή την διαπίστωση,διότι τότε
θα καταλήξουμε να δεχτούμε παθητικά οτι αυτά τα δυτικά καθεστώτα είναι η πραγμάτωση της ιστορίας,όπως κάνουν οι περισσότεροι μεταμοντέρνοι στις μέρες μας.Ετσι,πιστεύω οτι το δίλημα φιλελεύθερες ολιγαρχίες η απολυταρχικά καθεστώτα
δεν τίθεται καν.Πιστεύω οτι θα πρέπει να στρέψουμε περισσότερο την κριτική μας σήμερα στην υποκρισία
αυτών των ολιγαρχιών να εφαρμόσουν ακόμη και τους δικούς τους νόμους και θεσμούς.
Η γνώμη μου είναι οτι η ωμότητα υπάρχει και στα δυτικά καθεστώτα.Και βασανιστήρια γίνονται,και φόνοι και φυλακίσεις.
Το μέτρο δεν είναι τα απολυταρχικά καθεστώτα αλλά η δική μας αίσθηση και αντίληψη για την ωμότητα.
Το παράδειγμα με τους συναξιούχους ήταν ενδεικτικό για την υπεράνω πάσης υποψίας ειρηνική διαδήλωση και όχι γιατί χρονικά μέχρι σήμερα δεν υπήρξαν δεκάδες άλλων παραδειγμάτων καταστολής.Κανεις φαντάζομαι δεν το υποστηρίζει αυτό.
Και σίγουρα δεν πιστεύω οτι είναι λύση να πετάμε πέτρες!
γ)Η ένσταση μου ως προς την θεωριτικολογία και την διακίνηση ιδεών μόνον,αφορά την άποψη μου οτι δεν μπορούμε να κρίνουμε
αποστασιοποιημένα την κοινωνία χωρις να προσπαθούμε να επεξεργαστούμε συγκεκριμένους τρόπους και ως προς την μορφή και
ως προς το περιεχόμενο των κοινωνικών αγώνων.Να μην αναλύουμε τους αγώνες και τα κινήματα που εμφανίζονται εκ του μακρόθεν
αλλά ως κομμάτι τους, όπως έκανε πάντα ο Καστοριάδης.Εννοείται οτι δεν έχω να προτείνω καμιά έτοιμη λύση και εννοείται επίσης
οτι δεν βγάζω τον εαυτό μου έξω απο όλα αυτά.Απλά με απασχολούν και τα μοιράζομαι μαζί σας.
Ας πούμε,δεν έχω δεί συγκεκριμένη ανάλυση για τα κινήματα που υπάρχουν στον κόσμο -αυτά που υπάρχουν- απο την ομάδα,
εκτος απο ενα κείμενο για τα γεγονότα στα Γαλλικά προάστια,πολυ βιαστικό,εξού και η μετέπειτα διόρθωση και οι επεξηγήσεις,
και τώρα για την Βιρμανία.Ισως μου διαφεύγει κάτι αλλά αυτή την εντύπωση έχω απο την περιήγηση της σελίδας.
Εχω την εντύπωση οτι υπάρχει μια μαυρίλα και ένας πεσιμισμός που δεν είναι και τόσο Καστοριδιακός.:)
Αλλά ας μην σας αδικώ.Θεωρώ σημαντικό απο την άλλη αυτό που κάνετε.
Εν κατακλείδι δεν διαφωνούμε νομίζω στο θέμα της μη βίας.Αυτό που ήθελα να επισημάνω είναι οτι υπάρχει μια εμμονή εκ μέρους της ομάδας σε αυτό το θέμα,την οποία δεν πολυκαταλαβαίνω.Θα προτιμούσα να επικεντρώσει την προσοχή της
σε άλλες αναλύσεις όπως αυτές που ανέφερα παρα πάνω.Πιστεύω οτι διαθέτει και τις γνώσεις και τη βούληση να συμβάλλει δημιουργικά προς την κατεύθυνση μιας ουσιαστικής κοινωνικής παρέμβασης.
Συγνώμη για την καθυστέρηση να απαντήσω αλλά δεν είχα ιντερνετ.

Anonymous said...

Καταρχήν χαίρομαι που συμφωνούμε στα περί (μη) βίας. Το μόνο που θα πω είναι ότι, απ’ όσο τουλάχιστον ξέρω, ο Καστοριάδης μιλά ρητά κατά της βίας (δες πχ το «Τι είναι επανάσταση», αλλά και αλλού).
Ως προς το άλλο ζήτημα που θέτεις τώρα και που είναι το σχετικό με τη στάση μας απέναντι στις φιλελεύθερες ολιγαρχίες και τα υπάρχοντα κινήματα.
Α)Περί των φιλ. ολιγαρχιών. Δε νομίζω πουθενά να ρέπουμε (γιατί φυσικά συνειδητά δεν το κάνουμε πουθενά) προς τη μη κριτική του κράτους ή του καπιταλισμού. Νομίζω ότι εν προκειμένω είσαι κάπως άδικος. Επίσης το ζήτημα του ολοκληρωτισμού τίθεται ντε φάκτο σε μερικές περιπτώσεις, με κυριότερη αυτή του φιλοϊσλαμισμού. Επίσης πρέπει πάντοτε να ξεκαθαρίζουμε για ποιους λόγους προτιμάμε τις φιλελεύθερες ολιγαρχίες απ’ τα δικτατορικά και λοιπά καθεστώτα, γιατί ακριβώς με αυτό τον τρόπο χτυπάμε τους καθεαυτό υπερασπιστές τους. Αυτοί μας λένε ότι η φιλ. ολιγαρχία είναι το ιδεώδες πολίτευμα και δε μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο. Εμείς λέμε ότι η φιλελεύθερη ολιγαρχία ακριβώς διασφαλίζει την ικανότητά μας να αγωνιζόμαστε για την ανατροπή της.
Σχετικά με τα περί ωμότητας, κανείς δεν αμφισβήτησε ότι γίνονται αίσχη. Απλώς, αυτό που εμείς λέμε, είναι ότι αυτά τα αίσχη δεν είναι, πώς να το πω, «δομικές» εκφάνσεις, με την έννοια την αναρχική: οι μπάτσοι βαράνε επειδή είναι κρατικά σκυλιά κλπ. Εμείς –«Κάτω η δικτατορία της απάθειας»- χτυπάμε ακριβώς τη νοοτροπία της κοινωνίας που επιτρέπει στους μπάτσους να κάνουν ό,τι κάνουν. Εξάλλου τα έχουμε πει από παλιά, χρησιμοποιώντας το ρητό του Καμύ «όλοι οι δήμιοι είναι απ’ την ίδια φάρα». Το ότι ίσως δε σου δίνουμε την εντύπωση ότι κάνουμε αρκετή κριτική, έχει μάλλον να κάνει με το γεγονός πως, επειδή βγάζουμε κείμενα από δω κι από κει, δε φαίνεται εύκολα η θέση μας. Ε, τι να κάνουμε; Είμαστε ελάχιστα άτομα, δεν τα προλαβαίνουμε όλα.

Β) Περί κινημάτων κλπ. Δεν καταλαβαίνω ποια κινήματα εννοείς. Εκτός απ’ τους Ζαπατίστας, στην περίπτωση των οποίων εγείρονται διάφορα άλλα προβλήματα, ποιο άλλο κίνημα υπάρχει αυτή τη στιγμή στον πλανήτη; Ο Καστοριάδης πάντοτε υποστήριζε τα κινήματα, όπως λες, για τον απλούστατο λόγο πως τα κινήματα εκείνης της εποχής είτε έθεταν ρητά το ζήτημα της κοινωνικής αλλαγής είτε αμφισβητούσαν θεμελιώδεις πτυχές του συστήματος. Σήμερα όμως δε συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αν δε δούμε την εξαφάνιση της πολιτικής που παρατηρείται εδώ και κάποια χρόνια, είμαστε εκτός τόπου και χρόνου. Κατά συνέπεια σε ποιο κίνημα να πάμε να συμμετάσχουμε; Δεν το λέω επιθετικά. Τα ίδια ερωτήματα βασανίζουν κι εμάς. Σκέψου, εμείς είμαστε και ομάδα και είμαστε αναγκασμένοι να τη βγάζουμε σαν σέχτα. Βρες μας εσύ κίνημα και θα σπεύσουμε. Όσο για την «απαισιοδοξία» μας, δε νομίζω πράγματι ότι υπάρχει. Εκτός κι αν εννοείς ότι βλέπουμε παντού απάθεια και lifestyle. Τι να κάνουμε όμως που τα πράγματα είναι έτσι;
Ως προς το ότι πριμοδοτούμε τη θεωρία, μάλλον έχεις δίκιο. Δεδομένης της έλλειψης κοινωνικών αγώνων, το σημαντικό είναι να επεξεργαστούμε αυτή την κατάσταση και να δούμε τι τρέχει, να τη διαυγάσουμε κοινωνιολογικά. Μάλιστα τολμούμε να πούμε ότι είμαστε η μόνη –ή, τουλάχιστον, απ’ τις ελάχιστες- ομάδες που προχωρούν την επαναστατική θεωρία. Αν αυτό δεν έχει καταστεί εμφανές απ’ τα επιμέρους μας κείμενα, θα καταστεί προσεχώς μέσω ενός αναλυτικού θεωρητικού κειμένου που θα δημοσιεύσουμε όπως επίσης και μέσω των άρθρων ενός περιοδικού που σκοπεύουμε να κυκλοφορήσει σύντομα.

Anonymous said...

Πολύ καλή η νέα εμφάνιση και πολύ ποιό ευανάγνωστη.Ελπίζω να υπάρξουν και άλλες βελτιώσεις(αρχείο,βιβλιοπαρουσιάσεις,φόρουμ κ.α).Συνεχίστε.

Όσον αφορά το θέμα μας θα ήθελα να πω τα εξής
Στον αγώνα για μια επαναστατική/αυτόνομη/δημοκρατική κοινωνία υπάρχουν διάφοροι αντίπαλοι.
-Υπάρχει κατ'αρχάς το καθεστώς στο οποίο ζούμε καθημερινά, το έχουμε ζήσει,το ζούμε και θα το ζούμε(προς το παρόν).Αυτό ήταν η αιτία της εξέγερσης μας,αναφορικά με αυτό οικοδομούμε την ουτοπία(ες) μας και πληρώνουμε για αυτό.
Μέσα σε αυτό μεγαλώσαμε με τα δικά του υλικά θέλουμε να το γκρεμίσουμε.
Είναι η προσωποποίηση της βίας.
-Υπάρχουν αυτοί που τους δημιουργούμε μόνοι μας, τους ταίζουμε με την φαντασία μας τους ποτίζουμε με το αίμα μας.Τα υλικά που τους τροφοδοτούμε είναι τόσο ισχυρά που αποκτούν υπόσταση γίνονται επικίνδυνοι, παράγουν αποτελέσματα.Άλλοι λαοί,άλλοι θεοί,άλλοι "πλανήτες",αυτό που μας επιφυλλάσουν είναι η εξόντωση.
-Υπάρχουν επίσης αυτοί που περνιώνται για σύμμαχοι στον κοινό αγώνα για την επανάσταση.Αυτοί οι αμετανόητοι που φορώντας τη στολή του επαναστάτη και στο όνομα αυτής διαπράτουν τα ίδια και αρκετές φορές χειρότερα εγκλήματα από τον αντίπαλο.Δεν ξεχωρίζουν εύκολα παρά μόνο από τα συντρίμια που αφήνουν και αυτό γιατί πίσω από τα ωραία λόγια τους κρύβεται πολύ μίσος και βία.
-Τέλος υπάρχουμε και εμείς.Αυτοί που ονειρευόμασταν κάποτε ότι μια μέρα θα βγούμε με τα όπλα στους δρόμους και θα κυριαρχήσουμε.
Ότι την μέρα(ες) της κρίσης/επανάστασης θα αποδώσουμε(για ποιον αραγε πλην εμάς) δικαιοσύνη.Που όσο πιο πολύ καταστολή και χλεύη έχουμε υποστεί τόσο πιο αμείλικτοι θα είμαστε στην κρίση μας και στην εκδίκηση μας.Η συσσωρευμένη οργή μας θα γίνει η "ρομφαία" της κοινωνίας.

Αυτοί είναι οι αντίπαλοι μας
Άλλους τους έχεις μπροστά σου ή απέναντι, είναι ωμοί και βάρβαροι,άλλους τους έχεις πίσω σου ή δίπλα σου είναι καμουφλαρισμένοι, ύπουλοι,άλλοι είναι νεκραναστημένα φαντάσματα που λειτουργούν σαν εφιάλτες και τέλος, άλλοι είναι μέσα σου, τους κουβαλάς σαν την καμπούρα όπου πας και όλοι-μα όλοι-μοιάζουν σε κάτι.

Διαλέχτε και πάρτε........(για να παλέψετε).


ΥΓ1.Οποιεσδήπωτε συμπτώσεις,ομοιότητες,υπονοούμενα πάρτε τα όπως θέλετε.

ΥΓ2.Έπίσης θα ήθελα να εκφράσω και εγώ την συμπαράσταση μου στην ΟΙΚ.ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ δυστυχώς τέτοιες καταστάσεις έχουμε ζήσει και στο παρελθόν (ίσως και χειρότερες, αρχές 90).Από τότε σιχάθηκα εντελώς να με αποκαλλούν Νεοέλληνα....Ειλικρινά μην μασάτε και μπράβο.

Anonymous said...

Διάβασα το κείμενο ετεροχρονισμένα, χωρίς να διαβάσω το σύνολο των σχολίων λόγω περιορισμένου χρόνου. Για τον ίδιο λογο, παρότι έχω καποιες ενστάσεις θα επιχειρίσω να θέσω εδώ επιγραμματικά κάποιους απο τους βασικούς μόνο προβληματισμούς μου. Αφενος θα ήθελα να υπενθιμίσω οτι ο Κατοριάδης είναι αρκετά σαφής πάνω στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Η χρήση βίας είναι απευκταία, αλλα είναι μάλλον απίθανο αν θέλουμε να έιμαστε στοιχειωδώς πρεαλιστές, το στρώμα εκείνο που απολαμβάνει προνόμια στην κατεστημένη κοινωνική θέσμιση, να προθυμοποιηθεί να τα εγκαταλειψει, ακόμη και ενώπιον μιας ρητής αμφισβήτησης απο την πλειοψηφία της κοινωνίας, μπροστά στη ρητή επαναθέσμιση της. Επομένως μάλλον μια κάποια χρήση βίας θα είναι επιβεβλημένη, η χρήση όμως αυτή οφείλει να είναι όσο περιορισμένη γίνεται. Βέβαια το ζήτημα εδω πέρα είναι τι λέμε εμείς, όχι τι έλεγε ο Καστοριάδης. Αυτό που θα έλεγα εγω λοιπόν, είναι οτι -όπως νομίζω συμβαίνει με όλα τα πράγματα στη ζωή- δεν μπορούμε να θέσουμε "χρυσούς κανόνες" βάσει των οποίων θα ορίζεται η πολιτική μας δράση απαρεγκλείτως. Κατι τέτοιο άλλωστε θα ήταν ξένο προς το πρόταγμα της αυτονομίας καθεαυτό και το αίτημα για αναστοχαστικότητα που αυτό εισάγει. Με άλλα λόγια έχω τη γνώμη, πως υπάρχουν μια σειρά απο δεδομένα, τα οποία οφείλουμε κάθε φορά να σταθμίζουμε. Έχει δηλαδή σημάσία η κοινωνικοιστορική συνθήκη εντος της οποίας ασκείται η βία, απο ποιόν ασκέιται, εναντίον ποιού, ποιό είναι το μέτρο της κ.ο.κ. Το κριτήριο της άμυνας το οποίο θέτετε, είναι και αυτό ανοιχτό σε πληθώρα ερμηνιών. Φερ' ειπείν για την πλειονότητα των αναρχικών στην Ελλάδα ισχύει το πάγιο δόγμα "βία στη βία της εξουσίας". Μου αρέσει πολύ το παράδειγμα, το οποίο παραθέτει ο Καστοριάδη στο κείμενο του "το φύλο συκής της ηθηκής", οπου λέει οτι εαν μετείχε στο κινημα αντίστασης στη Σοβιετική Ρωσία, σε περίπτωση που συλαμβάνοταν δεν θα τειρούσε την αρχη "ου ψευδομαραρτυρήσει" καταδίδοντας τους συντρόφους του, μιας και κάτι τέτοιο θα συνεπάγονταν τη θέση επ' εμφιβόλω του μέλλοντος του κινήματος αντίστασης στον αυταρχισμό. Δεν ξέρω αν τα ζητήματα αυτά τέθηκαν προηγούμενα σε κάποια απο τα σχόλια που δεν διάβασα, αν και θα έπρεπε να το είχα κάνει. Καταθέτω παρ' όλα -και παρότι δεν ξέρω κατα πόσο θα έχω τη δυνατότητα να επανέλθω- αυτό το, όχι και τόσο σύντομο τελικα, σχολιό μου μιας και θα με ενδιέφερε η γνώμη σας. Κλείνοντας προσθέτω οτι και ο εκκοινωνισμός της ψυχής είναι μια διαδικάσία λιγο εως πολυ "βίαιη".

Στέφανος

Υ.Γ: Oι απόψεις μου αυτές δεν απηχούν απαραίτητα την άποψη των υπολόιπων μελών της ομάδας.

Anonymous said...

Βασικά, Στέφανε, πρέπει να συμφωνήσουμε στο εξής: η δημοκρατία είναι αντίθετη με τη βία. Ο διάλογος, ως συστατική αρχή της δημοκρατίας, είναι το μέσο με το οποίο λύνονται τα ζητήματα σε ένα δημοκρατικό καθεστώς. Ή αλλιώς, όπως λέει η Άρεντ (δες και παραπάνω), η βία είναι αντίθετη στην πολιτική. Συνεπώς, στο πρόταγμα για μιά αυτόνομη κοινωνία περιλαμβάνεται ο αγώνας για την κατάργηση της βίας.
Με αυτό δεδομένο, μπορούμε να συζητήσουμε αν η βία θα είναι απαραίτητη για την πραγματοποίηση μιάς δημοκρατικής επανάστασης. Έχεις δίκιο πάνω σ' αυτό, ίσως αυτό δεν μπορούμε να το προαποφασίσουμε. Υποθετικά μιλώντας, όμως, και με δεδομένη την αρεντική έννοια της "δύναμης", δε μου φαίνεται και απαραίτητη η βία. Αντιθέτως, οι κίνδυνοι που δημιουργεί για τη δημοκρατικότητα του κινήματος είναι μάλλον περισσότεροι. Σε μεγάλο βαθμό, η σύνδεση της βίας με την επανάσταση είναι μιά προκατάληψη κληρονομημένη από την παραδοσιακή πολιτική θεωρία. Ως τέτοια, πρέπει να την καταπολεμήσουμε και να θέσουμε το ζήτημα στις πραγματικές του -για μας- βάσεις.

ΥΓ Πράγματι, ο εκκοινωνισμός της ψυχής είναι μιά "βίαιη" διαδικασία. Η λέξη εντός εισαγωγικών. Και πρέπει να διαχωρίσουμε την έννοια αυτή από την έννοια της φυσικής βίας εφαρμοζόμενης στο πολιτικο πεδίο, για την οποία μιλάμε εδώ. Υπ' αυτή την έννοια και η "δύναμη" της Άρεντ είναι ένα είδος ψυχολογικού εξαναγκασμού, άρα "βία". Αλλά δε μιλάμε γι' αυτό.

Anonymous said...

Λέτε πως ο κοινωνικός μετασχηματισμός δεν μπορεί να επιβληθει, κάτι που με βρίσκεί απολύτως σύμφωνο, μιας και είναι προφανές, οτι η επανάσταση, όπως εμείς την εννοούμε, προυπεθέτει έναν μετασχηματισμό όσον αφορα των ψυχισμό των ανθρώπων. Λέτε επίσης οτι ακόμη και αν ήταν δυνατή μια τέτοια επιβολή, δεν θα ήταν θεμιτή, καθώς θα ερχόταν σε ρήξη με τις δημοκρατικές αρχές που οφείλουν να διέπουν ένα επαναστατικό κίνημα που έχει ως επιδίωξη την κοινωνική και ατομική αυτονομία. Πολύ σωστά. Εφόσον η πλειοψηφία προτιμά τη φιλελευθερη ολιγαρχία, ένα μειοψηφικό δημοκρατικό κινημα δεν μπορεί παρα να επιχειρίσει διαμέσου της πειθούς την ανατροπή των συσχετισμών. Τι συμβαινει όμως στην υποθετική περίπτωση, οπου οι συσχετισμοί αυτοί έχουν ανατραπέι; Τότε και παλι η μειοψηφία -οι ολιγαρχικόι την φορά αυτή- οφείλει να υποταχθεί στη βούληση της πλειοψηφίας. Εφόσον αρνείται να το κάνει -η γνώμη μου είναι, πως ως πιθανότερο ενδεχόμενο θα πρέπεινα θεωρηθεί, οτι η κυρίαρχη τάξη να επιστρατευσει όλα τα μέσα που έχει στη διαθεση της για να διατηρήσει την εξουσία της- τότε το επαναστατικό κίνημα θα πρέπει έιτε να αποδεχτεί τη δικτατωρία της μειοψηφίας, είτε να καταφύγει ακόμη και στη χρήση βίας, ελείψει άλλης επιλογής. Τέλος θα συμφωνίσω, πως πρέπει να αποτιναχθεί η αντίληψη των παραδοσιακών επαναστατικων κινημάτων, βάσει της οποίας η επανάσταση ταυτίζεται λίγο ως πολύ με... την κατάληψη των χειμερινών ανακτώρων, συνοψιζόμενη σε τσιτάτα του τύπου "η βία είναι η μαμή της ιστορίας". Απο την άλλη μεριά όμως μη μας καταλαμβάνει και άγχος να διαχωρίσουμε τη θέση μας -η οποία νομίζω είναι διακριτή εκ των πραγμάτων- μπροστά σε όσους επιμένουν να αποκυρήσουν μετα βδελυγμίας την επανάσταση, διατεινόμενοι, οτι οδηγεί μοιραία σε ποταμούς αίματος, σε ροβεσπιέρους, τρομακρατία κ.ο.κ.

Anonymous said...

Γενικώς συμφωνώ. Η μόνη μου διαφορά έγκειται στο ότι παρατηρώ μια εμμονή στο ζήτημα της αναγκαιότητας της «αμυντικής βίας», η οποία μου φαίνεται ότι δε δικαιολογείται. Κανείς δεν είπε ότι αν μας επιτεθούν δε θα αμυνθούμε. Στην περίπτωση όμως μιας πραγματικής επανάστασης, όπου εμπλέκεται το 90% των μελών της κοινωνίας, ο στρατός και τα υπόλοιπα σώματα ασφαλείας, που συνιστούν το κράτος ως φορέα υλικής βίας, συνήθως συναδελφώνονται με τους υπόλοιπους ανθρώπους κι έτσι το μικρό ποσοστό των γραφειοκρατών και όσων είναι υπέρ του παλαιού καθεστώτος δεν έχει στη διάθεσή τους κανένα μέσο βίας. Υπό αυτή την έννοια μπορούν ελεύθερα να διαδίδουν τις ιδέες τους, χωρίς να πειράζουν κανέναν. Αν φυσικά δεν υπακούν στους πλειοψηφικά ψηφισμένους κανόνες και νόμους, τότε θα υφίστανται τις σχετικές κυρώσεις. Αν πάνε να κάνουν πραξικόπημα, τότε η πλειοψηφία θα αμυνθεί και θα τους καταπολεμήσει. Γενικώς, απ’ τη στιγμή που είναι μειοψηφία και δεν έχουν κοινωνικό έρεισμα, δεν υπάρχει αυτός ο υποθετικός κίνδυνος: πως θα το κάνουν το πραξικόπημα δίχως στρατό;

Η αναγκαιότητα να τονίζουμε διαρκώς το ότι η επανάσταση και η πολιτική είναι αντίθετη προς τη βία δεν έχει να κάνει με κάποια προσπάθεια «απενοχοποίησης» της επανάστασης απέναντι στο δικαστήριο των αποστατών μεταμοντερνιστών και των παραδοσιακών φιλελεύθερων και συντηρητικών. Αυτοί ταυτίζουν a priori και εξ ορισμού την επανάσταση με τη βία. Το πρόβλημα έγκειται ακριβώς στο ότι αυτή η χυδαιότητα έχει περάσει και στα μυαλά καλοπροαίρετων ανθρώπων που συνεχίζουν να την αναμασάνε. Όπως το έλεγε ο Καστοριάδης, η ταύτιση της επανάστασης με τη βία και το μακελειό είναι ιδέα συντηρητικής προέλευσης, με στόχο τη διαβολή των κινημάτων, η οποία δυστυχώς έχει καταστεί αυτονόητη –όπως εξάλλου κι η ταύτιση της κριτικής του φιλελευθερισμού με τον ολοκληρωτισμό. Το θέμα είναι ότι δεν πρέπει να επιτρέψουμε να περνάνε ως επίσημες και «ουδέτερες» ερμηνείες των διάφορων φαινομένων αυτοί οι τσαρλατανισμοί. Όπως πρέπει διαρκώς να τονίζουμε ότι σήμερα έχουμε φιλελεύθερη ολιγαρχία κι όχι δημοκρατία, έτσι πρέπει να λέμε κι ότι η βία είναι αντίθετη προς την επανάσταση και την πραγματική πολιτική.