Είμαστε μάρτυρες, τις τελευταίες μέρες, της μεγάλης κινητοποίησης σημαντικού κομματιού της ιρανικής κοινωνίας, με αφορμή τις υπόνοιες για διεξαγωγή νοθείας στις εκλογές, προκειμένου να παραμείνει στην προεδρεία της χώρας ο φονταμεταλιστής και υπερσυντηρητικός Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ. Ο άνθρωπος που επικρίνει τη Δύση για την εφεύρεση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και υποατηρίζει ότι στο Ιράν δεν υπάρχουν ομοφυλόφιλοι. Ο άνθρωπος που έχει δηλώσει πως το κράτος του Ισραήλ θα πρέπει να εξαλειφθεί από το χάρτη και χρησιμοποιεί την κριτική στον αμερικανικό ιμπεριαλισμό ως κάλυψη για το αυταρχικό και θεοκρατικό καθεστώς που διοικεί, υπό τις ευλογίες και την καθοδήγηση του Ιερατείου.
Στην προκείμενη περίπτωση δεν έχει νόημα να ψάχνουμε αν οι διαδηλωτές είναι στην πραγματικότητα οπαδοί του «προοδευτικού» για τα σημερινά ιρανικά δεδομένα Μουσαβί ή αν είναι επαναστάτες που στρέφονται ενάντια στο καθεστώς γενικά. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι πολύς κόσμος έχει κατέβει στους δρόμους, φωνάζοντας «ενάντια στη δικτατορία του Χαμενεΐ», ζητώντας ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Οι υποψίες για την εκτεταμένη νοθεία έδωσαν την αφορμή για να εκφραστεί ένα ρεύμα αμφισβήτησης του θεοκρατικού καθεστώτος, που ζητά μεταρρυθμίσεις και ουσιαστικές κινήσεις φιλελευθεροποίησης. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να διαδίδονται πολλές δυτικές ιδέες και πρότυπα ζωής, τα οποία έρχονται σε άμεση αντίθεση με τις πουριτανικές και αυταρχικές αρχές του καθεστώτος[1]. Οι σημερινές κινητοποιήσεις εκφράζουν με τρόπο ρητό αυτή την αντίθεση. Μόνο η δυναμική αυτού του ρεύματος επέτρεψε, εξάλλου, στον αντιπολιτευόμενο ηγέτη Χ. Μουσαβί να προβεί σε αυτή την άνευ προηγουμένου αμφισβήτηση της επίσημης αρχής.
Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον Ιρανικό λαό, στα πλαίσια της πλήρους υποστήριξης οποιουδήποτε κινήματος στρέφεται ενάντια στα θεοκρατικά και αυταρχικά καθεστώτα. Φυσικά η οικοδόμηση ενός καθεστώτος δυτικού τύπου δεν είναι το ιδεώδες. Αλλά (θα έπρεπε να) είναι προφανές ότι ένα καθεστώς δυτικού τύπου, όπου τα στοιχειώδη ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα είναι κατακτημένα και σε ουσιαστικό (αλλά όχι απόλυτο) βαθμό σεβαστά, είναι αμέτρητες φορές προτιμότερο και περισσότερο επιθυμητό από ένα θεοκρατικό, δικτατορικό καθεστώς. Εξάλλου μόνο σε ένα φιλελεύθερο ολιγαρχικό καθεστώς, όπως τα δυτικά, μπορεί να αναπτυχθεί υπό ομαλές συνθήκες μια πραγματική επαναστατική και δημοκρατική πολιτική δραστηριότητα. Στα καθεστώτα που κυβερνά το Ιερατείο, όπου τα στοιχειώδη δικαιώματα δεν αναγνωρίζονται καν, όπου απαγορεύεται να είναι κανείς ομοφυλόφιλος και η μοιχεία τιμωρείται με λιθοβολισμό δεν υπάρχει δυνατότητα για τέτοιου είδους δράσεις, παρά μόνο για εξεγερσιακά ξεσπάσματα όπως το σημερινό.
Η ηρωική στάση των ιρανών ανδρών και γυναικών (ειδικά των δεύτερων τολμούμε να πούμε!) μας δείχνει, για μια ακόμα φορά, πως, όταν σημαντικά κομμάτια της κοινωνίας κατεβαίνουν στο δρόμο και απαιτούν αλλαγές, οι προφάσεις των διάφορων ένοπλων «εξαγωγέων» δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων χάνουν κάθε περιτύλιγμα αληθοφάνειας. Οι κοινωνίες δημοκρατικοποιούνται, όταν το κατακτούν οι λαοί τους και όχι όταν τους επιβάλλονται άνωθεν και με στρατιωτικά μέσα καθεστωτικές αλλαγές. Το αν οι μάζες που έχουν βγει τις τελευταίες μέρες στους δρόμους θα καταφέρουν να αναγκάσουν το καθεστώς σε κάποιου είδους παραχωρήσεις ή ακόμα και μεταρρυθμίσεις είναι άγνωστο (αν και ίσως όχι ιδιαίτερα πιθανό). Αυτό όμως που ξέρουμε και το οποίο θεωρούμε εξόχως ενθαρρυντικό είναι ότι για πρώτη φορά μετά το 1979 σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού κατέβηκε αυτόνομα στο δρόμο, αμφισβητώντας ανοιχτά τις επίσημες αρχές.
Στην προκείμενη περίπτωση δεν έχει νόημα να ψάχνουμε αν οι διαδηλωτές είναι στην πραγματικότητα οπαδοί του «προοδευτικού» για τα σημερινά ιρανικά δεδομένα Μουσαβί ή αν είναι επαναστάτες που στρέφονται ενάντια στο καθεστώς γενικά. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι πολύς κόσμος έχει κατέβει στους δρόμους, φωνάζοντας «ενάντια στη δικτατορία του Χαμενεΐ», ζητώντας ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις. Οι υποψίες για την εκτεταμένη νοθεία έδωσαν την αφορμή για να εκφραστεί ένα ρεύμα αμφισβήτησης του θεοκρατικού καθεστώτος, που ζητά μεταρρυθμίσεις και ουσιαστικές κινήσεις φιλελευθεροποίησης. Είναι γνωστό ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να διαδίδονται πολλές δυτικές ιδέες και πρότυπα ζωής, τα οποία έρχονται σε άμεση αντίθεση με τις πουριτανικές και αυταρχικές αρχές του καθεστώτος[1]. Οι σημερινές κινητοποιήσεις εκφράζουν με τρόπο ρητό αυτή την αντίθεση. Μόνο η δυναμική αυτού του ρεύματος επέτρεψε, εξάλλου, στον αντιπολιτευόμενο ηγέτη Χ. Μουσαβί να προβεί σε αυτή την άνευ προηγουμένου αμφισβήτηση της επίσημης αρχής.
Εκφράζουμε την αλληλεγγύη μας στον Ιρανικό λαό, στα πλαίσια της πλήρους υποστήριξης οποιουδήποτε κινήματος στρέφεται ενάντια στα θεοκρατικά και αυταρχικά καθεστώτα. Φυσικά η οικοδόμηση ενός καθεστώτος δυτικού τύπου δεν είναι το ιδεώδες. Αλλά (θα έπρεπε να) είναι προφανές ότι ένα καθεστώς δυτικού τύπου, όπου τα στοιχειώδη ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα είναι κατακτημένα και σε ουσιαστικό (αλλά όχι απόλυτο) βαθμό σεβαστά, είναι αμέτρητες φορές προτιμότερο και περισσότερο επιθυμητό από ένα θεοκρατικό, δικτατορικό καθεστώς. Εξάλλου μόνο σε ένα φιλελεύθερο ολιγαρχικό καθεστώς, όπως τα δυτικά, μπορεί να αναπτυχθεί υπό ομαλές συνθήκες μια πραγματική επαναστατική και δημοκρατική πολιτική δραστηριότητα. Στα καθεστώτα που κυβερνά το Ιερατείο, όπου τα στοιχειώδη δικαιώματα δεν αναγνωρίζονται καν, όπου απαγορεύεται να είναι κανείς ομοφυλόφιλος και η μοιχεία τιμωρείται με λιθοβολισμό δεν υπάρχει δυνατότητα για τέτοιου είδους δράσεις, παρά μόνο για εξεγερσιακά ξεσπάσματα όπως το σημερινό.
Η ηρωική στάση των ιρανών ανδρών και γυναικών (ειδικά των δεύτερων τολμούμε να πούμε!) μας δείχνει, για μια ακόμα φορά, πως, όταν σημαντικά κομμάτια της κοινωνίας κατεβαίνουν στο δρόμο και απαιτούν αλλαγές, οι προφάσεις των διάφορων ένοπλων «εξαγωγέων» δημοκρατίας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων χάνουν κάθε περιτύλιγμα αληθοφάνειας. Οι κοινωνίες δημοκρατικοποιούνται, όταν το κατακτούν οι λαοί τους και όχι όταν τους επιβάλλονται άνωθεν και με στρατιωτικά μέσα καθεστωτικές αλλαγές. Το αν οι μάζες που έχουν βγει τις τελευταίες μέρες στους δρόμους θα καταφέρουν να αναγκάσουν το καθεστώς σε κάποιου είδους παραχωρήσεις ή ακόμα και μεταρρυθμίσεις είναι άγνωστο (αν και ίσως όχι ιδιαίτερα πιθανό). Αυτό όμως που ξέρουμε και το οποίο θεωρούμε εξόχως ενθαρρυντικό είναι ότι για πρώτη φορά μετά το 1979 σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού κατέβηκε αυτόνομα στο δρόμο, αμφισβητώντας ανοιχτά τις επίσημες αρχές.
__________________
[1] Βλ. π.χ. το άρθρο του Γ. Τριανταφύλλου «Κλεμμένα φιλιά στους δρόμους της Τεχεράνης. Ένα βιβλίο για τη σεξουαλική επανάσταση στο Ιράν», Ελευθεροτυπία, 11.6.2009.
No comments:
Post a Comment